Wat gebeurt er als ik onbehandelde coeliakie heb?

Coeliakie is een chronische auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem gluten aanvalt, wat leidt tot schade aan de dunne darm. Maar wat gebeurt er als coeliakie onbehandeld blijft?

Wanneer iemand met coeliakie gluten blijft eten, wordt het darmslijmvlies blijvend beschadigd. Dit kan leiden tot ernstige complicaties zoals ondervoeding, osteoporose, vruchtbaarheidsproblemen en een verhoogd risico op andere auto-immuunziekten. Daarnaast neemt de kans op bepaalde vormen van kanker toe.

Darmbeschadiging en slechte opname van voedingsstoffen

De dunne darm speelt een cruciale rol in de opname van voedingsstoffen. Bij onbehandelde coeliakie raakt het darmslijmvlies ontstoken, waardoor darmvlokken afbreken en voedingsstoffen minder goed worden opgenomen. Dit kan leiden tot:

• Chronische diarree of verstopping
• Opgeblazen gevoel en buikpijn
• Onverklaarbaar gewichtsverlies
• Ernstige tekorten aan vitamines en mineralen

Door deze slechte opname ontstaan vaak tekorten aan ijzer, vitamine B12, foliumzuur en vitamine D, wat kan leiden tot bloedarmoede, botontkalking en vermoeidheid.

Osteoporose en botontkalking

Een van de grootste risico’s van onbehandelde coeliakie is botontkalking. Door een tekort aan calcium en vitamine D worden botten zwakker, wat kan leiden tot osteoporose. Dit verhoogt het risico op botbreuken en gewrichtspijn. Onderzoek toont aan dat mensen met onbehandelde coeliakie een aanzienlijk grotere kans hebben op botdichtheidsverlies dan mensen zonder coeliakie.

Vruchtbaarheidsproblemen en complicaties bij zwangerschap

Onbehandelde coeliakie kan bij zowel mannen als vrouwen vruchtbaarheidsproblemen veroorzaken. Door tekorten aan essentiële voedingsstoffen zoals foliumzuur kunnen bij vrouwen menstruatiestoornissen, miskramen en vroeggeboorten optreden. Bij mannen kan een tekort aan zink en andere mineralen de spermakwaliteit verminderen.

Vrouwen met onbehandelde coeliakie hebben een verhoogd risico op:

• Miskramen en vroeggeboorten
• Laag geboortegewicht van de baby
• Problemen met de ontwikkeling van de placenta

Verhoogd risico op auto-immuunziekten

Mensen met coeliakie hebben een grotere kans op andere auto-immuunziekten. Dit komt doordat het immuunsysteem continu geactiveerd wordt en de kans groter is dat het ook andere gezonde cellen aanvalt. Veelvoorkomende aandoeningen die samenhangen met onbehandelde coeliakie zijn:

• Diabetes type 1
• Auto-immuun schildklierziekten zoals de ziekte van Hashimoto
• Reumatoïde artritis
• Auto-immuun leverziekten

Hoe langer coeliakie onbehandeld blijft, hoe groter de kans op het ontwikkelen van een andere auto-immuunziekte.

Neurologische en psychische klachten

Naast fysieke gevolgen kan onbehandelde coeliakie ook neurologische en psychische klachten veroorzaken. Dit komt door ontstekingen en tekorten aan voedingsstoffen zoals vitamine B12 en magnesium.

Veelvoorkomende klachten zijn:

• Concentratieproblemen en geheugenverlies
• Depressieve gevoelens en stemmingswisselingen
• Perifere neuropathie (tintelingen en gevoelloosheid in handen en voeten)
• Migraine en hoofdpijn

Sommige mensen ontwikkelen ataxie, een aandoening waarbij het zenuwstelsel wordt aangetast en coördinatieproblemen ontstaan.

Verhoogd risico op kanker

Langdurige ontstekingen in de darmen kunnen het risico op bepaalde vormen van kanker verhogen. Uit onderzoek blijkt dat onbehandelde coeliakie de kans op darmkanker en lymfomen kan vergroten. Vooral mensen die gluten blijven eten ondanks een coeliakie-diagnose lopen een verhoogd risico.

Wanneer medische hulp zoeken?

Als u vermoedt dat u coeliakie heeft, is het belangrijk om een glutenallergie test te doen en medische hulp te zoeken. Langdurig onbehandelde coeliakie kan onomkeerbare schade aan het lichaam veroorzaken. Bij een positieve testuitslag is het noodzakelijk om een glutenvrij dieet te volgen en verdere medische begeleiding te krijgen.