Wat is calprotectine? Uitleg over functie en belang

Calprotectine is een eiwit dat voorkomt in witte bloedcellen en een belangrijke rol speelt bij ontstekingsprocessen in het lichaam. Wanneer er een ontsteking in de darmen optreedt, komt calprotectine vrij en kan het worden gedetecteerd in de ontlasting. Hierdoor wordt calprotectine vaak gebruikt als ontstekingsmarker bij het opsporen van aandoeningen zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa.

Wat doet calprotectine in het lichaam?

Calprotectine heeft een ontstekingsremmende en antibacteriële functie. Dit eiwit bindt zich aan zink en calcium, wat de groei van schadelijke bacteriën remt. Wanneer het lichaam een infectie of ontsteking waarneemt, stijgt de hoeveelheid calprotectine om de infectie te bestrijden.

Omdat calprotectine vooral in de darmen wordt aangetroffen bij ontstekingen, is het een nuttige marker om te meten bij mensen met chronische darmklachten.

Waarom wordt calprotectine gemeten?

Het meten van calprotectine in ontlasting helpt artsen bij het vaststellen van ontstekingsziekten en onderscheidt functionele darmklachten (zoals PDS) van serieuze aandoeningen (zoals IBD).

Verschil tussen functionele en organische darmklachten

• Lage calprotectinewaarden → geen ontsteking, mogelijk Prikkelbare Darm Syndroom (PDS)
• Verhoogde calprotectinewaarden → actieve ontsteking, mogelijk ziekte van Crohn of colitis ulcerosa

Redenen om calprotectine te meten

• Onverklaarbare buikpijn, diarree of gewichtsverlies
• Verdachte symptomen van inflammatoire darmziekten (IBD)
• Monitoring van patiënten met chronische darmziekten
• Evaluatie van medicatie-effectiviteit bij Crohn of colitis

Hoe wordt calprotectine getest?

De hoeveelheid calprotectine in het lichaam wordt gemeten via een ontlastingstest. Dit kan op twee manieren:

1. Calprotectine test in het laboratorium

• Uitgebreide en gedetailleerde meting
• Nauwkeurige calprotectinewaarden in microgrammen per gram ontlasting
• Wordt uitgevoerd door een arts of specialist

2. Calprotectine zelftest voor thuisgebruik

• Snel en gemakkelijk zelf uit te voeren
• Geeft binnen enkele minuten een indicatie van verhoogde waarden
• Handig voor eerste screening zonder artsenbezoek

Beide tests helpen bij het beoordelen of verder medisch onderzoek nodig is.

Wat betekenen verhoogde calprotectinewaarden?

Een verhoogde calprotectinewaarde in ontlasting duidt op een actieve ontsteking in het maag-darmkanaal. De mate van verhoging kan wijzen op verschillende oorzaken:

• Licht verhoogd (50-100 µg/g) → Mogelijke irritatie van de darmen, zoals PDS of voedselintolerantie
• Matig verhoogd (100-250 µg/g) → Mogelijke milde ontsteking, herhaling van de test aanbevolen
• Sterk verhoogd (>250 µg/g) → Waarschijnlijk een chronische darmziekte zoals Crohn of colitis ulcerosa

Een herhaalde test of aanvullend onderzoek door een arts wordt aangeraden bij verhoogde waarden.

Wat zijn de oorzaken van verhoogd calprotectine?

Verschillende aandoeningen en factoren kunnen de calprotectinewaarde in de ontlasting verhogen, waaronder:

• Chronische darmontstekingen (IBD) → ziekte van Crohn, colitis ulcerosa
• Darminfecties → bacteriële of virale infecties
• Voedselintoleranties → lactose-intolerantie of coeliakie
• NSAID-gebruik → langdurig gebruik van ibuprofen of naproxen
• Maagdarminfecties → door bacteriën zoals Clostridium difficile

Bij verhoogde calprotectinewaarden is een arts raadplegen essentieel om de onderliggende oorzaak te achterhalen.

Veelgestelde vragen over calprotectine

Is calprotectine hetzelfde als een darmontsteking?

Nee, calprotectine is een indicator van ontsteking, maar het betekent niet altijd dat er sprake is van een ernstige ziekte. Een arts kan aanvullend onderzoek doen.

Kan voeding invloed hebben op calprotectine?

Ja, bepaalde voedingsmiddelen en medicatie, zoals NSAID’s en pittig eten, kunnen tijdelijk een lichte stijging van calprotectine veroorzaken.

Hoe betrouwbaar is een calprotectine test?

Een calprotectine test heeft een hoge betrouwbaarheid, en de zelftest geeft een goede eerste indicatie van verhoogde waarden.

Moet ik me zorgen maken bij verhoogde calprotectine?

Niet altijd. Lichte verhogingen kunnen tijdelijk zijn, maar bij aanhoudende klachten is het raadzaam om een arts te raadplegen.

Kan calprotectine weer dalen?

Ja, met de juiste behandeling en dieetmaatregelen kunnen calprotectinewaarden dalen, vooral als de oorzaak wordt aangepakt.